بررسی جلوه‌های آیین قلندری و عیاری در رمان کلیدر

Authors

  • نیره کنعانی دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان
Abstract:

رمان کلیدر اثر محمود دولت آبادی، یکی از رمان های برجسته ی معاصر است که بسیاری از آیین ها و باورهای پهلوانی و قومی منطقه ی خراسان را شناسانده است، به طوری که با پژوهش در آن، می توان به گنجینه ای ارزشمند از فرهنگ عامه ی خراسان دست یافت. وجود این گنجینه، نشان دهنده ی آن است که رمان کلیدر به پایگاه مناسبی برای انباشت و پاسداشت ذخیره های پهلوانی و قومی تبدیل شده است. آیین قلندری و آیین عیاری، از آیین هایی است که در شخصیت و رفتار برخی از شخصیت های رمان مورد بحث، نمود یافته است. در مقاله ی پیش رو، جلوه هایی از آیین قلندری و عیاری که در رمان کلیدر به آنها اشاره شده، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. بر این اساس، پرسش بنیادین پژوهش این است که جلوه ها و مظاهر آیین قلندری و عیاری در رمان کلیدر چیست و کدام شخصیت های رمان توانسته اند صفات و ویژگی قلندران و عیاران را در شخصیت خود به نمایش بگذارند. در واقع، هدف از این پژوهش ردیابی اشارات، ویژگی ها و صفات قلندری و عیاری در شخصیت های رمان کلیدر است. پژوهش حاضر نشان می دهد بسیاری از ویژگی ها و صفات قلندران و عیاران در رفتار و صفات برخی از شخصیت های رمان مانند ماه درویش، گل محمد، مدیار، ستار، گودرز بلخی و خان عمو قابل مشاهده است و همین امر، نشان دهنده ی رواج و گستره ی تاریخی و قومی آیین قلندری و عیاری در خراسان است. باید اشاره کرد که در رمان مورد بحث، عناصر و مظاهر فرهنگ عامه به گونه ای غیرمستقیم در فضا و بافت داستان و در گفت و گوی شخصیت ها و یا در رفتار و کردار آنها، پنهان شده است. به همین دلیل، پژوهش در این اثر می تواند لایه های پنهان رمان را نیز بر ما مکشوف کند. Kelidar novel is one of the most prominent contemprory novels that has recognized the rituals and athletics and ethnic beliefs of Khorasan region, so that with research on it, the valuable treasures of the popular culture of Khorasan can be achieved. The existence of this treasure, shows that the novel, Kelidar has become an appropriate base for keeping ethnic values. Qalandari and Ayyari rituals is displayed in the behavior and personality of some of the characters in the discussed novel. In the present article, some effects of Qalandari and Ayyari rituals are investigated which are mentioned in Kelidar novel. The fundamental question of the research is that, what are the effects and manifestations of Qalandari and Ayyari rituals in the novel and which characters were able to portray the characteristics of the Qalandars and Ayyaran in their personality? In fact, the aim of this study is to trace Ayyari indications and characteristics in the characters of the Kelidar novel. The present study shows that many features of Qalandars and Ayyaran are visible in the behavior and traits of some of the novel’s characters such as Mahdarvish, Golmohammad, Mediar, Sattar, Goodarz Balkhi and Khanamoo. This fact also shows the historical and ethnic range of these traditions in Khorasan. In the discussed novel, the elements and manifestations of popular culture are hidden indirectly in the atmosphere and context of the story, in the dialogue of characters, or in their behavior and deeds. For this reason, research in this work can reveal the hidden layers of the novel to us.                     

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تطبیقی آیین عیاری در ایران و شوالیه‌گری در غرب

زور و ستم، تبعیض، قتل و غارت، بردگی و اسارت واقعیت تلخی بود که با بشر زاده شد و با وی رشدکرد و بالید. همین عامل سبب شد تا گروه‌هایی از مردم از جان گذشته در مقابل ستمگران و زورگویان قد علم کنند و در روزگاری که هنوز انسان قوانین بازدارنده وضع نکرده بود، از ضعیفان حمایت کنند و در جهت برقراری عدالت بکوشند. از این گروه‌ها در نقاط مختلف دنیا می‌توان نشان یافت. عیاران در ایران، صعالیک در کشورهای عرب، ...

full text

بررسی تطبیقی آیین عیاری در ایران و شوالیه‌گری در غرب

زور و ستم، تبعیض، قتل و غارت، بردگی و اسارت واقعیت تلخی بود که با بشر زاده شد و با وی رشدکرد و بالید. همین عامل سبب شد تا گروه‌هایی از مردم از جان گذشته در مقابل ستمگران و زورگویان قد علم کنند و در روزگاری که هنوز انسان قوانین بازدارنده وضع نکرده بود، از ضعیفان حمایت کنند و در جهت برقراری عدالت بکوشند. از این گروه‌ها در نقاط مختلف دنیا می‌توان نشان یافت. عیاران در ایران، صعالیک در کشورهای عرب، ...

full text

بازنمایی جنسیت در رمان «کلیدر»

این مقاله در پی بازنمایی شاخص زبانی جنسیت در بلندترین رمان فارسی، یعنی کلیدر، است. عنصر جنسیت در این رمان ـ‌که زندگی عشایر شمال شرق کشور را به‌تصویر کشیده است‌ـ به‌وضوح دیده می‌شود. نویسنده برای زن کوچ‌نشین، جایگاهی استثنائی قائل شده است؛ زنی که در زندگی عشایری، نقش اساسی‌ای بازی می‌کند، اما تحت تأثیر کلیشه‌های جنسیتی، فرودست به‌شمار می‌آید. در این مقاله که برگرفته از یک کار پژوهشی است، شاخص زب...

full text

آموزه‌های تعلیمی مرگ‌اندیشی‌ در رمان کلیدر

رمان کلیدر، اثر محمود دولت‌آبادی، آمیزه‌ای از آموزه‌های گوناگون اخلاقی و دینی است. هدف مقالۀ حاضر واکاویی آموزه‌های تعلیمی مبتنی بر مرگ‌اندیشی و پاسخ به پرسش چگونگی بازتاب و بیان این آموزه در بزرگ‌رمان فارسی است. مقاله به روش مطالعۀ موردی و به‌صورت کتابخانه‌ای فراهم آمده است. مرگ در این رمان دو چهرۀ زشت و زیبا دارد؛ چهرۀ زشت آن با نیستی و نابودی و چهرۀ زیبای آن با شرافت، شکوهمندی و حرک...

full text

تحلیل و تفسیر کارکردهای پوشاک در رمان کلیدر

رمان کلیدر اثر محمود دولت‌آبادی است. این رمان دربرگیرندۀ درون‌مایه‌های تاریخی، اجتماعی و حماسی است. یکی از پرکاربردترین شیوه‌های بیان غیرمستقیم بن‌مایه‌های  این رمان استفاده از پوشاک و مناسبات آن است. مقالۀ حاضر در پی آن است که نقش پوشاک در بیان غیرمستقیم و پنهانی درون‌مایه‌های رمان کلیدر چیست و چه کارکردهایی برای آن می‌توان در نظر گرفت. برای پاسخ پرسش پژوهش، به شیوۀ توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 1

pages  99- 116

publication date 2018-04-30

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023